24 feb. 2025
Cacao blijft een uitdagende markt. De oogst is arbeidsintensief, het werk zwaar en de opbrengst laag. Om niet alleen de kwaliteit van cacao maar ook het leven van cacaoboeren op de plantages te verbeteren, is Puratos in 2013 gestart met het Cacao-Trace programma. Dit is gebaseerd op twee pijlers: Great Taste, Doing Good.
Samen met klanten en prospects bracht Sales Manager Corrie Kouffeld eind mei een bezoek aan deelnemers van het programma in Ivoorkust. “Je moet het met eigen ogen zien om het belang van het programma echt goed te doorgronden.”
Ontelbaar veel kraampjes met de meest uiteenlopende koopwaar langs de weg. Zelfgestookte palmwijn. Kleurrijke en onberispelijk geklede mensen. Een dorpshoofd middenin een kring van zijn lokale gemeenschap. En zingende en dansende kinderen die u welkom heten. De herinneringen aan een week Ivoorkust blijken divers en talrijk, wanneer Sales Manager Corrie Kouffeld over haar reis met Belcolade vertelt.
“Ivoorkust is de grootste leverancier van cacao ter wereld”, vertelt Corrie. “In dit land is Puratos in 2015 gestart met het programma Cacao-Trace: een duurzaamheidsprogramma met focus op kwaliteit, smaak en verbetering van de leefomstandigheden van cacaoboeren. Puratos levert al meer dan dertig jaar chocolade aan de brood- en banketindustrie en chocolatiers onder haar eigen label Belcolade. In die jaren namen de zorgen over de arbeidsomstandigheden van cacaoboeren op de plantages toe. De opbrengst werd oneerlijk verdeeld, er was sprake van ontbossing en van gedwongen kinderarbeid. Puratos heeft daarom het duurzaamheidsprogramma Cacao-Trace in het leven geroepen. Hiermee helpen wij inmiddels ruim 23.000 cacaoboeren met hun families in acht verschillende landen. We zorgen met het programma voor een betere kwaliteit cacao én voor betere leefomstandigheden voor de boeren.
Chocoladebonus
Om met eigen ogen te zien hoe dit er in de praktijk uitziet, reisde Corrie eind mei samen met diverse andere geïnteresseerden van over de hele wereld af naar enkele gemeenschappen van bij Cacao-Trace aangesloten cacaoboeren in Ivoorkust.
“De reis is georganiseerd door Belcolade, maar deelnemers betalen zelf een deel van deze reis. Bovendien moest er gewerkt worden: alle deelnemers hebben meegeholpen met het oogsten van cacao op de plantages, veelal eigendom van families en vaak niet groter dan drie of vier hectare. Natuurlijk was er hier en daar tijd om even te relaxen, maar het was beslist geen snoepreisje. We willen dat de deelnemers er intrinsiek gemotiveerd aan deelnemen en er ook echt iets van opsteken,” aldus Corrie.
Eén van de doelstellingen van de reis was om klanten te laten zien wat er precies gebeurt met de chocoladebonus die zij afdragen, wanneer ze chocolade met het Cacao-Trace label kopen. “Voor iedere verkochte kilo Cacao-Trace chocolade wordt een bedrag van tien cent apart gezet: de chocoladebonus. Dit bedrag wordt besteed aan lokale projecten, die de leefomstandigheden van cacaoboeren verbeteren. Denk aan waterpompen, een kraamkliniek of lespakketten voor kinderen. We zorgen voor materialen, waarmee de mensen ter plekke zelf aan de slag moeten. Zo creëren we betrokkenheid van de lokale gemeenschap bij de projecten. Uiteraard reserveren we ook een bedrag voor onderhoud van deze projecten, zodat ze duurzaam blijven. Een aantal van deze projecten hebben we samen bezocht. We zien dat de lokale bevolking over het algemeen heel trots is op wat zij hebben neergezet.”
Naoogstcentrum
Tijdens de reis bezocht het gezelschap ook het naoogstcentrum van Puratos. Hier zorgt men ervoor dat de cacaobonen volgens strikte regels worden gefermenteerd en gedroogd, wat een superieure kwaliteit en smaak oplevert en de boeren uiteindelijk een beter inkomen bezorgt.
“Cacaoboeren die bij het programma zijn aangesloten, oogsten zelf hun cacaopods en halen hier de cacaobonen uit”, vertelt Corrie. “Dat is een arbeidsintensief proces. De plantages zijn vaak ingericht op moeilijk begaanbaar en heuvelachtig terrein en het klimaat is warm en vochtig. Het is zwaar werk om de cacaopods te oogsten en de bonen hieruit te halen: dat hebben we tijdens de reis zelf kunnen ervaren. Vervolgens moeten de cacaobonen vijf tot zeven dagen fermenteren. Tijdens dit proces kunnen de cacaoboeren eigenlijk niets doen en dus ook geen geld verdienen. Veel cacaoboeren verkopen hun bonen hierdoor eerder, waardoor het fermentatieproces onvoldoende is. Dit is onherroepelijk van invloed op de kwaliteit van de chocolade die je ermee maakt.''
Corrie vervolgt: ''Daarom heeft Puratos in Ivoorkust en ook op andere plekken in de wereld waar cacao wordt geteeld naoogstcentra ingericht. Hier moeten de bonen binnen zes uur na de oogst arriveren. Wij betalen de boer een kwaliteitspremie voor zijn oogst en nemen de rest van het verwerkingsproces van hem over. We laten de bonen in een gecontroleerde omgeving fermenteren en zorgen ervoor dat de bonen daarna gedurende ongeveer zeven dagen in een hygiënische omgeving zongedroogd worden. Op een plantage liggen de bonen vaak op de grond, waardoor er vuil of takjes tussen de bonen komen. Door op deze manier samen te werken, zorgen wij voor een hoogwaardige kwaliteit en hoeft de boer niet op zijn geld te wachten.”
Nieuwe aanplant
Binnen het programma Cacao-Trace worden boeren getraind om een steeds betere kwaliteit cacao aan te bieden. “We leren hen bijvoorbeeld om te gaan met ziektes maar overtuigen hen ook van het feit dat jaarlijks 10% van de cacaobomen moet worden vervangen door nieuwe aanplant. Een cacaoboom heeft een levensduur van ongeveer twintig jaar en het duurt even voordat ze vrucht dragen en je ervan kunt oogsten. Daarom is het belangrijk een lange termijnvisie te hebben voor je plantage. Doordat wij de boeren een kwaliteitspremie betalen voor hun oogst, die neerkomt op een aantal extra maandsalarissen per jaar, krijgen zij ruimte om te investeren in hun plantage en de kwaliteit van hun product zodoende steeds verder te verbeteren. We maken de boeren ervan bewust dat het geen kwestie moet zijn van steeds maar méér produceren, maar dat het veel meer om de kwaliteit draait.”
Met het programma wordt ook ontbossing tegengegaan. Er mogen niet zomaar nieuwe cacaoplantages worden aangelegd, wat betekent dat het onderhouden van de huidige plantages en zorgen voor nieuwe aanplant des te belangrijker is. Bovendien stimuleert Puratos agroforestery, door ook andere bomen en gewassen in de regio’s rondom cacaoplantages aan te planten. “Het bestrijden van de opwarming van de aarde is essentieel voor het waarborgen van de langetermijnproductie van cacao”, weet Corrie. “Wij ondersteunen boeren bij het implementeren van agrobosbouwprojecten, waarbij gecombineerde plantages van cacao-, hout- en fruitbomen worden aangelegd die in synergie samenwerken. Zo ontstaan aanvullende manieren om de productiviteit van de boerderij te verhogen en daarmee het inkomen en de gezondheid van de boeren. De toegenomen biodiversiteit van bodem, flora en fauna op de plantages verhoogt hun veerkracht tegen extreme weersomstandigheden zoals droogte en overstromingen. Het resulteert daarnaast in betere, schonere cacao-oogsten. Zo zorgt de holistische aanpak van Cacao-Trace ervoor dat we niet alleen verandering teweegbrengen, maar dat het programma ook echt een positieve impact heeft op het leven en de leefomgeving van cacaoboeren en hun families.”
Hoge cacaoprijs
Corrie zag in Ivoorkust dat het voor lokale boeren nog altijd moeizaam is om van cacao te leven. “Vaak zoeken ze er andere dingen bij als neveninkomsten. Hun vrouwen houden bijvoorbeeld kippen of starten een slakkenkwekerij die wordt betaald vanuit de Cacao-Trace bonus, zodat vrouwen een zelfstandig inkomen kunnen verdienen. Het blijft een hard en zwaar leven op de cacaoplantages en het is nog maar de vraag of de kinderen en kleinkinderen van deze boeren dit werk altijd willen blijven doen.Terwijl Ivoorkust samen met Ghana verantwoordelijk is voor 65% van de wereldproductie van cacao. De prijs van cacao is in de afgelopen 48 jaar nog nooit zo hoog geweest als nu, mede door onvoorspelbare weersomstandigheden wereldwijd.
Al met al blijft cacao een uitdagende markt. Wij laten onze klanten via deze reizen niet het gewenste, maar het échte plaatje zien van de herkomst van chocolade. We zijn ons er allemaal van bewust dat het anders moet. In deze industrie valt nog veel te verbeteren, maar dit programma is een goed begin. Met Cacao-Trace heeft Puratos al heel mooie stappen gezet.”
